ABD'de TikTok'un yasaklanma süreci, ABD ve Çin arasındaki uzun süredir devam eden teknoloji savaşının en çarpıcı örneklerinden biridir. Dünya genelinde milyonlarca kullanıcısı bulunan Çin merkezli sosyal medya platformu, ABD hükümeti tarafından ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle hedef haline getirilmiştir. Bu durum, ABD'nin teknoloji alanındaki hegemonyasını koruma çabalarının ve Çin'in yükselen teknolojik gücünün bir yansımasıdır. Huawei'nin Google Play Store erişiminin kısıtlanması gibi önceki adımlar da bu rekabetin işaretleri arasındadır. Donald Trump döneminde başlayan tartışmalar, Joe Biden yönetiminde yasalaşarak, TikTok'un ABD'deki faaliyetlerine son verilmesi ihtimalini güçlendirmiştir. Bu durum, sadece ABD'nin değil, küresel teknoloji piyasasının geleceğini de derinden etkileyecektir. Sonuç olarak, ABD'nin bu kararı, küresel teknoloji piyasasında yeni bir dönemin başlangıcını işaret etmektedir.
Trump Dönemi ve İlk Adımlar
Eski ABD Başkanı Donald Trump, Çin'e yönelik sert yaptırımlar uygulayarak, özellikle teknoloji sektöründe agresif bir politika izlemiştir. Trump yönetimi, Huawei gibi Çinli teknoloji şirketlerine karşı önemli kısıtlamalar getirmiş ve bu şirketlerin ABD pazarına erişimini engellemeye çalışmıştır. Google Play Store gibi önemli platformlara erişimin kısıtlanması, bu politikaların somut örnekleridir. Benzer şekilde, TikTok'un ABD'li bir şirkete satılması veya tamamen yasaklanması talebi de Trump döneminin önemli bir gündem maddesi olmuştur. Federal çalışanların TikTok kullanımının yasaklanması ve bazı eyaletlerdeki kullanım kısıtlamaları, bu politikaların erken aşamalarını göstermektedir. Ancak, bu adımların çoğu tam olarak uygulanamamıştır. Trump'ın gerekçesi, ABD merkezli teknoloji şirketlerinin stratejik önemine vurgu yaparak, Çin menşeli platformların ABD'nin teknoloji hegemonyasına zarar verebileceği yönündedir. Bu politikalar, ABD'nin küresel teknoloji arenasındaki rekabet gücünü koruma amacını taşımaktadır.
Biden Yönetimi ve Yasalaşan Düzenlemeler
Joe Biden yönetimi, 24 Nisan 2024'te TikTok'un sahibi ByteDance şirketine yönelik yeni bir yasa çıkarmıştır. Bu yasa, ByteDance'in ABD'deki TikTok operasyonlarını bölmesini ve çoğunluk hisselerinin bir ABD şirketine satılmasını veya ortaklık kurulmasını şart koşmaktadır. Bu şartların yerine getirilmemesi durumunda, TikTok'un 19 Ocak 2025'te ABD'de yasaklanması planlanmıştır. ByteDance, ABD hükümetine çeşitli güvenceler vererek, ABD'li kullanıcıların verilerinin ABD merkezli veri merkezlerinde saklanacağını ve Çin hükümetiyle paylaşılmayacağını taahhüt etmiştir. Oracle ile yapılan iş birliği de bu taahhütlerin bir parçası olarak sunulmuştur. Ancak, bu adımlar mahkemeler tarafından yeterli görülmemiş ve TikTok'un başvuruları reddedilmiştir. Bu durum, ABD'nin Çin menşeli teknoloji şirketlerine karşı sert tutumunu göstermektedir. Bu gelişmeler, ABD'nin ulusal güvenlik kaygılarını önceliklendirdiğini ve teknolojik üstünlüğünü koruma çabalarını göstermektedir. Bu durumun küresel teknoloji piyasasında derin etkileri olacağı öngörülmektedir. Mahkeme kararları, ABD hükümetinin ulusal güvenlik endişelerini önceliklendirdiğini ve Çinli şirketlerle iş birliğine ilişkin endişelerini göstermiştir.
Trump'ın Dönüşü ve Teknoloji Savaşı'nın Geleceği
Dr. Ekrem Teymur'a göre, TikTok tartışması, ABD ve Çin arasındaki daha büyük bir teknolojik rekabetin bir parçasıdır. ABD, çip üretimi gibi stratejik alanlarda üstünlüğünü Çin'e kaptırmış olması da bu rekabetin temelini oluşturur. Trump'ın ikinci dönemiyle birlikte bu rekabet daha da kızışabilir. ABD'nin teknoloji alanındaki üstünlüğünü koruma çabaları, hem ticari hem de siyasi gücünü sürdürmesi açısından kritik öneme sahiptir. TikTok yasağı da bu stratejinin önemli bir parçası olarak değerlendirilmektedir. Trump'ın olası ikinci başkanlığı, ABD-Çin arasındaki teknoloji savaşını yeni bir boyuta taşıyabilir. Teymur, sosyal medya platformlarının ABD merkezli şirketlere ait olmasının ekonomik, kültürel, siyasi ve toplumsal açıdan önemine dikkat çekmiştir. Bu durum, ABD'nin dünyayı etkileme ve yönlendirme kapasitesini de etkilemektedir. Bu rekabetin sonucunda küresel teknoloji piyasası önemli değişimlere uğrayabilir. ABD'nin teknolojik üstünlüğünü koruma çabaları, önümüzdeki yıllarda küresel teknoloji piyasasının şekillenmesinde belirleyici rol oynayacaktır.